Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Historia Augusta, over keizers en tegenkeizers

Het is de tweede eeuw. Het Romeinse Rijk wordt bestuurd door keizers die een capabele persoon als zoon en opvolger adopteren en daarmee voor vrede, welvaart en stabiliteit zorgen. Daarna zitten gedurende meer dan honderd jaar voornamelijk rivaliserende generaals op het pluche, soms afgewisseld door een onbekwame zoon, een perverse krankzinnige of een oude senator. Regelmatig grijpen aan de randen van het rijk tegenkeizers de macht.

Hun biografieën zijn verzameld in de Historia Augusta, waarschijnlijk ontstaan tegen het eind van de vierde eeuw. De historische betrouwbaarheid ervan lijkt dubieus: veel nevenfiguren en ‘officiële’ stukken zijn fictief. Daarnaast verwachtte men in de oudheid van biografieën iets anders dan van geschiedschrijving: belangrijk is de beschrijving van het karakter en de levenswijze van de hoofdfiguur.

Over veel van de besproken personen hebben we nauwelijks ander bronnenmateriaal, zodat de Historia nog altijd van belang is voor historici. Verder vertelt het boek over het dagelijks leven in het Romeinse Rijk, de politieke besluitvorming, een senaat die verwordt tot een verzameling hielenlikkers, conflicten met buurlanden en binnenvallende volkeren. De rust keert pas weer aan het eind van de derde eeuw, wanneer het rijk gesplitst wordt in een oostelijk en westelijk deel met elk een eigen keizer.

De biografen van de keizers en tegenkeizers zijn vertaald en toegelicht door John Nagelkerken (1945). Deze classicus heeft eerder vertalingen gepubliceerd van werk van Tibullus, Ovidius, Phaedrus, Xenofon, Apollodorus en Seneca. De inleiding is geschreven door Jona Lendering, historicus. Zijn laatste boek, De klad in de klassieken, werd door het NRC Handelsblad getypeerd als ‘een liefdevolle beschrijving van de bestudering van de Oudheid’.

Lendering begint als volgt: ‘Weinig boeken hebben een zó misleidende titel als Historia Augusta, ‘de verheven geschiedenis’. De inhoud, de stijl en de compositie zijn namelijk allesbehalve verheven. Een echt geschiedwerk is het bovendien ook al niet.

Dit is niet de schuld van de schrijvers, want niet zij hebben de titel aan hun werk gegeven. Hij is toegevoegd door de Franse classicus Isaac Casaubon, die in 1603 de eerste wetenschappelijk te noemen uitgave van deze tekst verzorgde. Op dit punt gaan de auteurs dus vrijuit, maar ze zijn wel verantwoordelijk voor andere vormen van bedrog. Ze citeren bijvoorbeeld vervalste documenten en nemen regelmatig een loopje met de feiten.’

Vanmiddag lezen we een fragment uit de vuistdikke Historia Augusta – een stukje uit de eerste biografie die is opgenomen, die van keizer Hadrianus.

Historia Augusta – Keizers en tegenkeizers in de tweede en derde eeuw | vertaling en toelichting John Nagelkerken | inleiding Jona Lendering | ISBN 9789025369552 | uitgeverij Athenaeum | bestel Historia Augusta via deze link bij bol.com(ook verkrijgbaar als e-book)

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *