Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Overpeinzingen – het dagboek van de Romeinse filosoof-keizer Marcus Aurelius

‘In de hoofdstad van het Christendom wordt het christelijk geweten het best vertegenwoordigd door het beeld van een heidense keizer,’ schreef de Britse auteur Henry James begin vorige eeuw. Over welk beeld heeft hij het?

James schrijft over het bronzen ruiterstandbeeld van de ‘heidense keizer’ Marcus Aurelius dat bovenop het Capitool prijkt, een van de weinige bronzen beelden die je nog in Rome kunt vinden.

En het ‘christelijk geweten’? Daarmee doelt James op het feit dat er maar een reden is waarom juist dit beeld (als een van de weinige bronzen standbeelden) wel bewaard is gebleven: men dacht lange tijd dat het de eerste christelijke keizer Constantijn voorstelde. Een gelukkig misverstand, als je het ons vraagt.

Wie was Marcus Aurelius?
De meeste mensen kennen Marcus Aurelius (121-180) vooral van de eerste tien minuten van de film Gladiator. Daarmee doen ze hem tekort, want Marcus Aurelius was misschien wel een van de meest bijzondere keizers die het Romeinse rijk heeft gekend.

In ieder geval behoort Marcus Aurelius tot de meest vredelievende van de Romeinse keizers. Hij is dan ook de geschiedenis ingegaan als de ‘keizer-filosoof’, een reputatie van wijsheid en bedachtzaamheid achter zich latend. Hoe kwam hij aan die reputatie?

Ondanks zijn vredelievende en gematigde karakter zag Marcus Aurelius zich gedwongen ten strijde te trekken, toen er in het rijk verschillende oorlogen uitbraken. Tijdens de laatste veldtochten van zijn leven bracht hij vele eenzame uren door. Die uren gebruikte hij om zijn gedachten op papier te zetten. En, wonder boven wonder: die gedachtespinsels die Marcus Aurelius in verre, barre oorden opschreef, zittend aan een rivier of in de schaduw van een boom, kunnen wij tot op de dag vandaag lezen.

Overpeinzingen
Het zijn vooral gedachten over de vergankelijkheid van het bestaan, de vluchtigheid van het leven en de noodzaak van ieder mens om te leven in overeenstemming met de natuur om waarlijk gelukkig te zijn die je vindt in de aantekeningen van Marcus Aurelius, die bekend zijn onder de verzamelnaam Overpeinzingen:

‘De tijd is als een rivier die alles wat is geschapen meevoert in zijn bruisende stroom. Want amper komt iets in zicht, of het is alweer voorbijgedreven om plaats te maken voor iets anders, dat ook voorbij zal gaan.’

(Marcus Aurelius, Overpeinzingen 4.43)

Daarnaast staat de tekst vol adviezen gericht aan wie het maar wil lezen, over een vraag die eeuwig actueel is: wat is gelukkig leven? Welke richtlijnen dien ik te volgen in het leven om geluk te vinden?

‘Wie zijn aandacht niet richt op wat zich afspeelt in de ziel van een ander, is niet ongelukkig, maar wie zijn eigen zielenroerselen niet aandachtig volgt, moet wel ongelukkig zijn.’

(Marcus Aurelius, Overpeinzingen 2.8)

Natuurlijk was Marcus Aurelius boven alles keizer en stond hij aan het hoofd van een wereldrijk van ongekende omvang en complexiteit. Vanwege de filosofische levenshouding van de keizer is hij in de loop der eeuwen uitgegroeid tot een inspiratie voor waarlijk leiderschap. Grote leiders als Bill Clinton staken niet onder stoelen of banken dat ze in Marcus Aurelius’ Overpeinzingen eindeloze inspiratie vonden. ‘The thing about Marcus Aurelius is that he was deeply spiritual and he understood that life required balance. And what that meant is really important in the world we live in today. As an emperor he had absolute power and this book is in part about the things he wouldn’t do,’ vertelde de oud-president van Amerika eens.

Verder lezen?
Onlangs is bij uitgeverij AnkhHermes een nieuwe uitgave verschenen van Marcus Aurelius’ Overpeinzingen (waaruit ook bovenstaande vertalingen afkomstig zijn):

Marcus-Aurelius-Overpeinzingen

Overpeinzingen | Marcus Aurelius | ISBN 9789020208726 | € 18,50 | uitgeverij AnkhHermes | bestel Overpeinzingen via deze link bij bol.com

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *