Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Deze maand hebben we gekozen voor een kinderboek als Boek van de Maand, onmisbaar voor in de vakantiekoffer – zeker als je met kinderen naar Italië reist, maar stiekem ook een prachtig Italiaans verhaal voor volwassenen. Die dag in augustus vertelt over Toscaanse zomerhitte, natuurrampen en heiligenlevens. Het is een ode aan de tekenaar/schilder als geschiedschrijver…
‘Enrico?’ vroeg Teresa. ‘Wat er ook gebeurt, wij blijven voor altijd bij elkaar, hè?’
‘Voor altijd,’ zei Enrico. ‘Waarom zou ik niet meer bij je willen blijven?’
‘Als ik een ongeluk krijg en een mismaakt gezicht heb en blinde ogen.’
‘Voor altijd,’ zei Enrico.
‘Als mijn moeder wil verhuizen en ik in een stad aan de andere kant van het land ga wonen.’
Enrico sprong op. ‘Voor altijd!’
‘Als we ruzie krijgen, zoals nonno Luigi en Marta.’
Enrico viel op zijn knieën en stak zijn armen in de lucht. ‘Voor altijd!’
Maar toen kwam die dag in augustus. De dag die hun levens voorgoed zou veranderen…
Ciao tutti sprak met Rindert Kromhout, de schrijver van dit prachtige verhaal dat doordrenkt is van de liefde voor Italië en – mede door de schitterende illustraties – door de liefde voor kunst. Hij is net zo dol op la bella Italia als wij en geeft in zijn antwoorden dan ook heel wat leuke tips!
Het verhaal speelt zich af in Toscane. Had je een specifieke plek in gedachten?
‘Het idee was een verhaal te schrijven over een natuurramp. Maar de natuurramp zelf wilde ik overslaan. Ik wilde alleen schrijven wat er daarvoor en daarna gebeurde, en vooral over wat zo’n ramp met mensen kan doen. Wie is er slachtoffer? Wie profiteert of maakt er misbruik van? Wie wordt een held? Wie blijft er onbewogen?
Omdat mijn hart in Italië woont, leek het me mooi Italië als decor te gebruiken. Zo kwam ik al snel op een aardbeving. Ik heb daarbij gedacht aan zowel Assisi als aan L’Aquila. In het verhaal komt een heilige voor, Sint Jozef, de vliegende heilige uit Copertina. Hij heeft in Assisi gewoond. Het tentenkamp na de aardbeving is het tentenkamp bij L’Aquila. Bij de kerk die instort dacht ik aan de basiliek van Sint Franciscus.
Ik heb tijdens het schrijven ook gedacht aan het dorpje Casale Marittimo (in de buurt van Volterra), waar ik ooit een zomer heb doorgebracht in het buitenhuis van mijn Italiaanse vertaalster.’
Heb je het ook in Toscane, of elders in Italië, geschreven? Of ken je het daar zo goed dat je de sfeer ook in Weesp kon oproepen?
‘Ik heb het verhaal in Weesp geschreven. Het kost me, denk ik, geen enkele moeite in gedachten in Italië te zijn als ik schrijf.’
Eerder schreef je ook al (kinder)boeken over Italië. Wat trekt je zo aan in het land?
‘Eind jaren tachtig heb ik twee keer een half jaar in Rome gewoond. Ik hou van de taal, van de cultuur, van de Italiaanse manier van leven. Hoe dat komt, weet ik niet. Feit is dat ik me altijd helemaal thuis voel als ik in Italië ben. Toen ik zes jaar was, was mijn lievelingsboek Spaghetti van Menetti. Misschien komt het wel door dat boek dat ik zo van Italië ben gaan houden.
Aan welke plek in het bijzonder verloor je je hart?
‘Mijn lievelingsplek is de kloosterhof van de kerk Santi Quattro Coronati in Rome. Een doodstille plek in een drukke stad. Je hoort er alleen het geluid van water dat uit een fonteintje in een vijver druppelt…
Maar ik hou er ook van te dwalen door de Villa Adriana in Tivoli, op een warme zomerdag, of om op het Tibereiland aan de waterkant te zitten.’
Je hebt ooit in Rome gewoond zeg je. Kun je hier kort iets over vertellen? Waar genoot je het meest van?
‘Ik wilde de Italiaanse taal leren. Ik had hier in Nederland natuurlijk een cursus kunnen volgen, maar een taal leer je volgens mij veel beter als je als middenin die taal gaat wonen. Het was 1987. Ik was vrijgezel, ik was schrijver, ik kon gaan en staan waar ik wilde. Het leek me spannend en avontuurlijk zomaar ineens voor een half jaar naar Rome te verhuizen, een stad waar ik niemand kende. Via de taalcursus die ik daar volgde leerde ik al snel mensen kennen. Zo voelde ik me daar al snel op mijn gemak.
Ik genoot van mijn dagelijkse wandelingen over de Gianicolo naar het postkantoor van Vaticaanstad, van het boodschappen doen op de buurtmarkt, van de liefde (die er de schuld van is dat ik mijn Italiaanse lessen al snel schandalig ging verwaarlozen) en vooral van de vrijdagavonden op het terras van restaurant Pierluigi (Piazza Ricci, vlakbij Piazza Farnese), waar ik met vrienden aan lange tafels zat en at en dronk en kletste…
Ik ging ook vaak naar Popi Popi (een geweldige pizzeria in Trastevere), waar ik altijd hetzelfde bestel: een gemengde salade en een pizza napoletana (een andere pizza bestaat er niet voor mij). En daar drink ik dan een glas witte wijn (liefst Frascati) bij.
Had je specifieke Italiaanse bambini in je hoofd voor het verhaal, of voor de andere personen? Ben je op een piazza gaan zitten om ze op te tekenen?
‘Nee. Alle personages zijn door mij verzonnen, gewoon achter mijn werktafel of tijdens wandelingen met mijn hond. Als hoofdpersoon wilde ik iemand die toeschouwer is: iemand die kijkt, luistert, registreert. Ik moest daarbij denken aan wat de Engelse schrijver Christopher Isherwood ooit zei over de manier waarop hij zijn romans schreef: “I am a camera.”’
Ben je vaak in Italië? En zo ja, altijd op (min of meer) dezelfde plek, of regelmatig ergens anders?
‘Ik zou veel vaker in Italië willen zijn dan de laatste jaren het geval is. Begin er niet over, want dan wil ik meteen mijn koffers pakken!’
Ben je met Annemarie van Haeringen samen in Toscane geweest om de sfeer van de (overigens schitterende) illustraties over te dragen? Of is zij net zo verknocht aan Italië als jij en was dat niet nodig?
‘Vorig jaar ben ik met Annemarie van Haeringen naar San Gimignano geweest, maar dat was voor een ander boek (waarover later meer). De omgeving van San Gimignano lijkt overigens sterk op het landschap dat ik in Die dag in augustus voor ogen had. Annemarie is later met haar man naar Perugia geweest en in die omgeving heeft ze gewerkt aan haar illustraties.’
Rindert Kromhout in San Gimignano
Hoe werkten jullie? Had jij het verhaal klaar voor zij de illustraties maakte of ging dat gelijk op?
‘Pas toen het verhaal klaar was ben ik gaan nadenken over een tekenaar. Annemarie en ik maken samen prentenboeken over Kleine Ezel. Voordat zij de prenten maakt, tekent ze altijd eerst een schetsboekje vol met kleine, levendige schetsen, die de basis vormen voor de latere prenten. Door die schetsboekjes kwam ik op het idee Annemarie te vragen Die dag in augustus te illustreren.’
Zijn je verhalen eigenlijk vertaald in het Italiaans? En ben je al bezig met een nieuw boek met Italiaanse roots?
‘Een aantal boeken is vertaald in het Italiaans: Peppino, Beestachtig, Het bad van de zandloper en een aantal prentenboeken over Kleine Ezel. In januari 2014 zal het laatste boek over de verschrikkelijke tweeling Ellie en Nellie verschijnen. Dat verhaal speelt zich af in San Gimignano.’
Tot slot: een tip van jou voor ouders die met hun kinderen naar Italië gaan. Wat is gegarandeerd een succes?
‘Ik heb een soort reisgids voor kinderen geschreven: Naar Italië – en neem gerust je ouders mee. In die gids heb ik een taalcursusje opgenomen, zodat kinderen zich in Italië verstaanbaar kunnen maken. Een groot succes is de zin: ‘Il gelato piu grande, per favore. Mio padre e ricco.’ ‘Het grootste ijsje alstublieft. Mijn vader heeft geld zat.’
En als je met je kinderen naar Rome gaat, ga dan naar het knekelhuis in de Via Veneto, onder de Santa Maria della Concezione. Dat knekelhuis heb ik gebruikt in Het geheim van de afgebeten vingers. Succes verzekerd!’
Nu zijn jullie vast nieuwsgierig naar Rinderts nieuwe verhaal. Je kunt Die dag in augustus via deze link bestellen bij bol.com. Veel leesplezier!
Die dag in augustus
Rindert Kromhout
met illustraties van Annemarie van Haeringen
ISBN 9789025861889
€ 12,95
uitgeverij Leopold
